Jak przygotować się do ciąży? Praktyczne wskazówki dla przyszłej mamy

Co się zmieni w ciąży? Dlaczego Twój organizm potrzebuje przygotowania?

W czasie ciąży można zaobserwować wiele zmian w organizmie. Może Cię zaskoczyć, ale Twoja macica jest w stanie zwiększyć się aż do 20 razy! Wzrasta też objętość krwi, co paradoksalnie może prowadzić do tak zwanej fizjologicznej niedokrwistości. Dzieje się tak, ponieważ objętość osocza zwiększa się bardziej niż ilość erytrocytów. 

Jest to też czas, w którym organizm jest bardziej narażony na wahania poziomu glukozy i może rozwinąć się cukrzyca. Co więcej, wzrasta ryzyko niektórych infekcji. Przygotuj się też na wahania nastrojów wywołane zmianami hormonalnymi czy wystąpienie mdłości i zaburzeń pracy jelit.

Jak przygotować się do ciąży?

Istnieje kilka ważnych aspektów, na które warto zwrócić uwagę, przygotowując się do ciąży. Zapewnienie sobie i dziecku najlepszego startu zaczyna się od świadomych decyzji już na etapie planowania.

Sposób żywienia

W ciąży zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych wzrasta, co może prowadzić do wystąpienia ich niedoborów. Jeżeli już teraz zadbasz o zbilansowaną dietę i dobre nawyki żywieniowe – nie będziesz musiała się tym niepokoić później. Dieta może też wpływać na płodność. Zwróć uwagę na:

• Odpowiednią ilość owoców i warzyw – zawierają antyoksydanty, takie jak witamina C i E, które wpływają na poprawę odporności organizmu i mogą zapobiegać infekcjom.
• Ograniczenie białka zwierzęcego na rzecz roślinnego – według badań zamiana już nawet 5% energii z białka zwierzęcego na białko roślinne może obniżyć ryzyko niepłodności o 50%.
• Włączenie do diety ryb, przynajmniej 2 razy w tygodniu – ryby zawierają dobre dla zdrowia kwasy tłuszczowe omega-3 oraz jod (pamiętaj jednak, aby w ciąży unikać ryb wędzonych, szczególnie na zimno, ze względu na niską temperaturę obróbki i możliwość zakażenia bakteriami).
• Włączenie produktów bogatych w kwas foliowy (szparagów, szpinaku, ciecierzycy, zielonego groszku, sałaty rzymskiej, brokułów, brukselki czy awokado).
• Unikanie żywności typu fast food i produktów przetworzonych – mogą zawierać dużo tłuszczów nasyconych, soli i cukrów prostych.

Pamiętaj, że w czasie ciąży będziesz musiała zachować większą ostrożność przy wyborze produktów. Zwróć też uwagę na ilość spożywanej kofeiny. W ciąży za bezpieczne uznaje się jej spożycie do 200 mg dziennie. Poszczególne kawy mają różną zawartość kofeiny. Poza tym znajduje się ona w herbacie czy czekoladzie.

Suplementacja

Przygotowując się do ciąży, warto rozważyć stosowanie pewnych suplementów, które mogą wspierać zarówno Twoje zdrowie, jak i zdrowy rozwój dziecka. Oto lista zalecanych suplementów:

• Kwas foliowy – odpowiednia podaż zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej u płodu oraz innych zaburzeń związanych z układem nerwowym, krwiotwórczym i sercowo-naczyniowym. W najnowszych rekomendacjach zaleca się zwrócenie większej uwagi na aktywną formę folianów 5-MTHF, ponieważ są one lepiej przyswajalne przez organizm niż tradycyjny kwas foliowy.
• Witamina D – suplementacja może zapobiegać rozwinięciu się cukrzycy ciążowej czy infekcji bakteryjnej pochwy.
• Kwas DHA – to jeden z niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Może zmniejszać ryzyko nastrojów depresyjnych po porodzie (w lżejszej postaci znanych jako „baby blues”, a w cięższych – depresja poporodowa). Na niedobór są narażone w szczególności kobiety, które nie spożywają ryb.
• Oprócz wyżej wymienionych, w ciąży powinnaś rozważyć suplementację jodu i żelaza (po konsultacji z lekarzem). Niedobór jodu może prowadzić do wad rozwojowych, ADHD, a nawet niedorozwoju intelektualnego u dziecka. Niedobór żelaza występuje często w czasie w tym okresie i może prowadzić m.in. do poronień. Jeżeli jesteś na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej, ważna może być również suplementacja witaminy B12.

Przed włączeniem suplementacji zbadaj poziom tych składników w organizmie! Nadmiar witamin i składników mineralnych też może być niebezpieczny.

Masa ciała

W okresie przed i w trakcie ciąży, duże znaczenie ma prawidłowa masa ciała. Kobiety z niedowagą częściej rodzą dzieci z małą masą urodzeniową. Zahamowanie rozwoju wewnątrz macicy, częstsze u kobiet ze zbyt małą masą ciała, może prowadzić do zagrożenia życia dziecka! 

Kobiety z otyłością i nadwagą powinny zredukować masę ciała przed ciążą. Zbyt duża masa ciała może prowadzić do insulinooporności, cukrzycy ciążowej oraz stanu przedrzucawkowego (związanego ze zbyt dużym ciśnieniem krwi). Często prowadzi też do porodu zakończonego cesarskim cięciem. U kobiet z nadwagą mogą się  pojawić trudności w rozpoczęciu karmienia piersią (opóźniona laktacja). Bezpieczne tygodniowe tempo utraty masy ciała to od 0,5 do 1 kg na tydzień. Nie przeprowadzaj redukcji w czasie ciąży – wtedy Twoje zapotrzebowanie energetyczne wzrasta!

Aktywność fizyczna

Według WHO aktywność fizyczna w czasie ciąży jest bezpieczna i zalecana. Nie mówimy tu o ciężkich ćwiczeniach siłowych. Chodzi o regularną aktywność o umiarkowanej intensywności, wykonywaną co najmniej 150 minut w tygodniu. Dzięki niej będziesz mogła utrzymać sprawność ruchową, zwiększyć siłę mięśniową, w tym mięśni dna miednicy, oraz zmniejszyć ryzyko wystąpienia żylaków. Może być również korzystna dla Twojego układu oddechowego i krążeniowego. Jeżeli obawiasz się o bezpieczeństwo wykonywanej aktywności dla dziecka, warto skorzystać np. z zajęć organizowanych przez szkoły rodzenia. 

Przyjmowane leki

Niestety nie wiemy, jak większość leków działa w ciąży, ponieważ wykonywanie badań na kobietach w tym okresie mogłoby zagrażać zdrowiu dziecka. Dlatego wnioski na temat bezpieczeństwa są wyciągane często z obserwacji. Do grup leków, które najlepiej odstawić przed planowaną ciążą należą:

• Leki antydepresyjne – nie można jednak tego robić bez kontroli lekarza! W niektórych sytuacjach lekarz może ocenić, że korzyści dla matki znacznie przewyższają ryzyko i zlecić dalsze przyjmowanie. Pamiętaj, że na płód oddziałuje też Twój stres i niepokój, więc nie zawsze odstawiając leki, uchronimy dziecko przed potencjalnymi szkodami.
• Leki wpływające na krzepliwość krwi, trądzik, hormonalne. Antykoncepcję hormonalną powinno się odstawić na ok. 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę. Zwróć uwagę, że po stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych, czas powrotu do normalnych cykli może się wydłużyć.

Wiele kobiet obawia się leków przeciwbólowych w ciąży. W tym wypadku leki zawierające paracetamol są stosowane jako leki pierwszego wyboru. Paracetamol jest uważany za bezpieczny w tym okresie. Odradza się natomiast stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), szczególnie w I i III trymestrze.

Stosowanie wszystkich leków w ciąży powinnaś skonsultować z lekarzem!

Używki

Przed planowaną ciążą odstaw alkohol i papierosy, a także inne używki, przynajmniej 3-4 miesiące przed planowaną ciążą. Może to być bardzo trudne, jednak zagrożenie dla zdrowia dziecka jest nieporównywalnie większe! Używki znacząco obniżają płodność, zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Przebadaj się przed ciążą!

Wczesna diagnostyka jest bardzo ważna, jeżeli chcesz uniknąć wielu komplikacji w ciąży oraz zadbać o bezpieczeństwo dziecka. 

Badania, które warto wykonać:

• USG ginekologiczno-położnicze, cytologia – umożliwiają wczesne wykrycie wszystkich zmian w narządach rodnych.
• Morfologia krwi – pokazuje ogólny stan zdrowia i pozwala wykryć anemię, która może się pogłębiać w czasie ciąży.
• Badanie ogólne moczu – podobnie jak morfologia pozwala na ogólną ocenę zdrowia i może być częścią diagnostyki niektórych chorób, nie tylko związanych z układem moczowym.
• Glukoza na czczo – w celu wykluczenia cukrzycy i insulinooporności, które mogą prowadzić do komplikacji w ciąży.
• Poziom progesteronu – to hormon ważny zarówno w czasie ciąży, jak i podczas starań o dziecko. Odpowiada m.in. za przygotowanie macicy do przyjęcia zarodka oraz wpływa na płodność. Dlatego warto zbadać jego poziom, szczególnie jeśli Twoje cykle są nieregularne.
• Badania w kierunku: kiły, toksoplazmozy, różyczki, zakażenia wirusem HIV, zakażenia wirusem zapalenia wątroby (HCV), cytomegalii (CMV) – choroby zakaźne mogą stanowić zagrożenie dla płodu oraz powodować wiele komplikacji.
• Hormony tarczycy (TSH i FT4) – zaburzenia w wydzielaniu tych hormonów mogą utrudniać zajście w ciążę.
• Oznaczenie poziomu żelaza, witaminy D – pozwala na wczesne wykrycie niedoborów.
• Oznaczenie grupy krwi – wykonując je u siebie i partnera, możesz sprawdzić, czy jest ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego.
  
  

Przygotowanie do ciąży Twojego partnera

Przygotowanie do ciąży nie leży jedynie po Twojej stronie! Co może zrobić Twój partner? 

• Wykonać badania krwi — podobnie jak u kobiet, aby sprawdzić kondycję organizmu.
• Zbadać poziom testosteronu i innych hormonów płciowych – szczególnie gdy występują problemy z zapłodnieniem.
• Przebadać się w kierunku chorób wenerycznych, które mogą zostać przeniesione drogą płciową.
• Zadbać o odpowiednią podaż cynku i selenu (z dietą lub uzupełnienie w postaci suplementów) – wpływają na ilość i jakość nasienia.
• Odstawić używki – wpływają na zmniejszenie płodności i jakość nasienia, a co za tym idzie mają wpływa na przekazywane dziecku DNA. Co więcej, jeżeli Twój mężczyzna pali papierosy przy Tobie – jesteś narażona na bierne palenie, które w ciąży może być zagrożeniem dla dziecka. 
• Zredukować masę ciała w przypadku otyłości i nadwagi!
  
  

Abonament medyczny dla kobiet w ciąży „Będę mamą”

Jest sporo aspektów, o które warto zadbać przed ciążą, między innymi: zdrowa dieta, suplementacja i wykonanie badań. Dzięki wcześniejszemu przygotowaniu będziesz mogła czuć się bezpiecznie i cieszyć tymi ważnymi chwilami w życiu. Aby zapewnić Ci kompleksowe wsparcie w tym newralgicznym okresie, Centrum Medyczne iMed24 oferuje abonament medyczny dla kobiet w ciąży „Będę mamą”.

Nasz pakiet obejmuje dostęp do specjalistycznych konsultacji, kompleksowe badania diagnostyczne i laboratoryjne, a także profesjonalną opiekę pielęgniarską. Dodatkowo oferujemy podstawowe szczepienia, które są kluczowe dla zdrowia przyszłej mamy i jej dziecka, oraz 20% rabatu na inne usługi medyczne dostępne w naszym centrum.

Zobacz szczegółówy zakres pakietu

Wybierając iMed24, zyskujesz pewność, że jesteś w dobrych rękach na każdym etapie przygotowania do ciąży.