Ginekolog to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu, leczeniu oraz profilaktyce schorzeń żeńskich narządów płciowych, a także związanych z nimi zaburzeń hormonalnych. W ścisłym związku z ginekologią pozostaje położnictwo, czyli dziedzina medycyny koncentrująca się nad opieką nad ciężarną przez cały okres ciąży i porodu.
Właściwa opieka ginekologiczna to nieodłączny element zdrowego stylu życia każdej kobiety, niezależnie od wieku. Okresowe badania ginekologiczne pozwalają nie tylko uniknąć groźnych chorób takich jak nowotwory szyjki macicy czy jajników, ale także ustalić przyczyny innych dolegliwości znacząco pogarszających komfort życia, na przykład bolesnych miesiączek. Warto również zaznaczyć, że nawet z pozoru niegroźne schorzenia czy stany zapalne mogą skutkować długofalowymi następstwami, takimi jak zaburzenia płodności.
Kiedy należy udać się do poradni ginekologicznej?
Regularne wizyty ginekologiczne powinny być obowiązkowym punktem w kalendarzu każdej kobiety. Warto, aby kontrola odbywała się przynajmniej raz do roku lub częściej, jeśli lekarz wyda takie zalecenie.
Przy planowaniu wizyty u ginekologa należy uwzględnić okres cyklu miesiączkowego. Optymalny moment to 3. do 5. dni po ustaniu krwawienia menstruacyjnego, kiedy warunki do wykonania USG, ze względu na cieńsze endometrium, są najlepsze. Można wtedy również pobrać cytologię oraz wykonać badanie piersi. Nie oznacza to jednak, że nie należy zgłaszać się na wizytę gdy niespodziewanie wystąpi okres. Krwawienie nie uniemożliwia wykonania badania, jest wyłącznie przeciwwskazaniem do pobrania cytologii.
Do ginekologa należy się również zgłosić w sytuacji, gdy pojawiły się niepokojące lub uciążliwe objawy, takie jak:
- nieregularne cykle,
- bolesne miesiączki,
- zbyt obfite lub zbyt skąpe krwawienie podczas okresu,
- zanik miesiączki
- upławy,
- świąd i pieczenie,
- bóle podbrzusza,
- krwawienie lub plamienie pomiędzy miesiączkami, a także po menopauzie,
- nietrzymanie moczu,
- suchość pochwy,
- uderzenia gorąca,
- ból podczas stosunku.
Do poradni ginekologicznej warto również zgłosić się w celu:
- wyboru odpowiedniej metody antykoncepcji,
- przygotowania do planowanej ciąży,
- zdiagnozowania trudności z poczęciem,
- kontroli prawidłowego rozwoju płodu i zdrowia w okresie ciąży.
Zaburzenia miesiączkowania
Zaburzenia miesiączkowania to często objaw problemów zdrowotnych, które wpływają na cykl menstruacyjny kobiety. Najczęściej należą do nich nasilone dolegliwości bólowe, obfite krwawienia, nieregularne cykle lub zanik miesiączki.
W przypadku zaburzeń miesiączkowania ważne jest jednoczesne poszukiwanie przyczyn problemu i leczenie objawowe uciążliwych dolegliwości. Do schorzeń, które mogą wpływać na cykl miesiączkowy należą między innymi:
Wybór antykoncepcji
Obecnie dostępnych jest wiele metod antykoncepcji, w formie tabletek lub plastrów, pierścieni dopochwowych, wkładek wewnątrzmacicznych, a także implantów i zastrzyków antykoncepcyjnych. Dostępne są również klasyczne metody barierowe (prezerwatywy), jak i antykoncepcja awaryjna (tabletka „dzień po”). Przy wyborze odpowiedniej dla siebie metody antykoncepcji pacjentka wspólnie z lekarzem powinna dokładnie rozważyć wszystkie wady i zalety każdego rozwiązania, jego skuteczność, ewentualne skutki uboczne oraz łatwość użycia i koszt.
Profilaktyka nowotworów
Spośród dziesięciu najczęstszych nowotworów występujących wśród kobiet aż trzy z nich dotyczą narządów płciowych: jajnika, trzonu macicy oraz szyjki macicy. Warunkiem ich skutecznego leczenia jest wczesna diagnoza, najlepiej zanim pojawią się przerzuty odległe. Niestety w pierwszych stadiach zaawansowania nowotwory te zwykle nie wywołują objawów, które mogłyby skłonić do wizyty u lekarza. Dlatego bardzo ważna jest regularna kontrola ginekologiczna, niezależnie do wieku. Dokładne badanie ginekologiczne w połączeniu z USG, a w razie potrzeby rozszerzone dodatkowe testy czy kolposkopia pozwalają na szybkie wykrycie nieprawidłowości.
W przypadku raka szyjki macicy dysponujemy również badaniem przesiewowym, czyli cytologią, które każda kobieta powinna wykonywać co najmniej co trzy lata (lub zgodnie z indywidualnym harmonogramem, opartym o występujące czynniki ryzyka). Obecnie dostępna jest również cytologia cienkowarstwowa (LBC) odznaczająca się wyższą czułością diagnostyczną oraz badania w kierunku zakażenia wirusem HPV, które jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy.
Rak szyjki macicy to nowotwór, którego można uniknąć dzięki szczepieniu ochronnemu. Obecnie dostępne szczepionki chronią przed dziewięcioma typami wirusa HPV, będących najczęstszą przyczyną zmian przedrakowych i raka szyjki macicy.
Menopauza
Menopauza i okres pomenopauzalny to czas, w którym nie występują już kolejne cykle miesiączkowe. Chociaż jest to naturalny proces biologiczny, mogą mu towarzyszyć uciążliwe dolegliwości, takie jak uderzenia gorąca i wahania nastroju, zaburzenia snu, zmęczenie czy bóle głowy. Dostępnych jest wiele skutecznych metod leczenia, począwszy od zmiany stylu życia po zastępczą terapię hormonalną.
Prowadzenie ciąży
W okresie ciąży przyszłe mamy znajdują się pod specjalną opieką lekarza ginekologa oraz położnej. Ich zadaniem w tym okresie jest upewnienie się o prawidłowym rozwoju dziecka oraz zdrowiu kobiety ciężarnej, przez planowanie odpowiednich badań, a także przygotowanie do porodu i edukację w zakresie opieki nad noworodkiem i karmienia piersią.
Jakie badania można wykonać w Poradni ginekologiczno-położniczej iMed24 w Krakowie?
W Centrum Medycznym iMed24 oferujemy szeroki dostęp do badań diagnostycznych, między innymi:
- cytologia standardowa,
- cytologia cienkowarstwowa na podłożu płynnym (LBC),
- badania w kierunku zakażenia wirusem HPV z genotypowaniem,
- testy PCR w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową (m.in. Chlamydia trachomatis, Mycoplasam genitalum, Uroplasma ureallyticum) oraz badania mikrobiologiczne,
- USG ginekologiczne przezpochwowe oraz przez powłoki brzuszne,
- badanie KTG,
- biopsję aspiracyjną endometrium (Endorette).
W Centrum Diagnostyki Obrazowej iMed24 wykonujemy szereg nieinwazyjnych badań obrazowych: USG piersi, mammografię oraz rezonans magnetyczny piersi i miednicy mniejszej.