Przyczyny bolesnych miesiączek

Czym są bolesne miesiączki?

Bolesne miesiączki, określane jako dysmenorrhea, to stan, w którym kobieta doświadcza intensywnego bólu brzucha, a czasami także innych dolegliwości podczas menstruacji. Ból ten może być tak silny, że uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, powodując dyskomfort i niezdolność do wykonywania zwykłych czynności.

Prawidłowa miesiączka nie powinna wiązać się z bólem. Może jej towarzyszyć dyskomfort zlokalizowany w podbrzuszu lub dolnej części pleców, spowodowany przez skurcze macicy  pomagające wydalić złuszczającą się śluzówkę. Dolegliwości te powinny ustępować po zażyciu leków rozkurczowych dostępnych bez recepty, na przykład drotaweryny (np. No-Spa).

Sprawdź: Domowe sposoby radzenia sobie z bólem miesiączkowym

Bolesne miesiączkowanie pierwotne i wtórne

Pierwotne bolesne miesiączkowanie to ból towarzyszący menstruacji, któremu nie towarzyszą żadne nieprawidłowości w obrębie miednicy. Zazwyczaj występuje ono u młodych dziewcząt, pojawia się wkrótce po pierwszej miesiączce, a jego intensywność zmniejsza się wraz z wiekiem. 

Wtórne bolesne miesiączkowanie to ból związany z menstruacją, który może towarzyszyć wielu jednostkom chorobowym, takim jak endometrioza, mięśniaki macicy, zespół policystycznych jajników (PCOS) lub infekcje w obrębie miednicy.

Pierwotne bolesne miesiączkowanie

Pierwotne bolesne miesiączkowanie to najczęstsza forma bólu menstruacyjnego. Najczęściej występuje wkrótce po pierwszej miesiączce i ustępuje wraz z wiekiem, ale może trwać również przez cały okres reprodukcyjny. Ten rodzaj bólu nie jest związany z żadnymi widocznymi anomaliami w narządach rodnych.

Ból związany z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem zazwyczaj zaczyna się tuż przed lub wraz z początkiem miesiączki i trwa od 1 do 3 dni. Ponadto objawy mogą obejmować:

• skurcze w dolnej części brzucha,
• ból promieniujący do dolnej części pleców i ud,
• nudności i wymioty,
• biegunka,
• zawroty głowy i osłabienie.

Przyczyny pierwotnego bolesnego miesiączkowania

Główną przyczyną pierwotnego bolesnego miesiączkowania są nadmierne skurcze macicy spowodowane przez prostaglandyny, czyli związki chemiczne wytwarzane w błonie śluzowej macicy.

Prostaglandyny są odpowiedzialne za skurcze macicy, które pomagają wydalić śluzówkę macicy podczas miesiączki. U kobiet z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem poziom prostaglandyn jest zazwyczaj wyższy, co powoduje silniejsze i bardziej bolesne skurcze. Silne skurcze mogą prowadzić do czasowego zmniejszenia przepływu krwi do macicy, co potęguje ból.

Wtórne bolesne miesiączkowanie

Wtórne bolesne miesiączkowanie to ból menstruacyjny, który pojawia się u kobiet, które wcześniej nie miały problemów z bolesnymi miesiączkami, lub u których ból nasilił się, przedłużył lub zmienił swój charakter. W przeciwieństwie do pierwotnej dysmenorrhea, wtórne bolesne miesiączkowanie jest zwykle wynikiem patologicznych zmian w narządach rodnych. Zrozumienie przyczyny tego stanu jest kluczowe dla skutecznego leczenia i poprawy jakości życia pacjentek.

Endometrioza

Endometrioza to stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy (endometrium) rośnie poza macicą. Ta ektopowa tkanka może przyczepiać się do jajników, jajowodów, powierzchni macicy, jelit i innych narządów miednicy. Podobnie jak normalne endometrium, tkanka ta reaguje na zmiany hormonalne podczas cyklu menstruacyjnego, co powoduje krwawienie, stany zapalne i bliznowacenie. Objawy endometriozy mogą obejmować:

• silne bóle menstruacyjne,
• ból podczas stosunku (dyspareunia),
• ból w miednicy poza okresem menstruacyjnym,
• problemy z płodnością,
• bolesne oddawanie moczu (w przypadku naciekania pęcherza moczowego),
• dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Adenomioza

Adenomioza to stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie w mięśniu macicy. Powoduje to powiększenie macicy i może prowadzić do bolesnych i obfitych miesiączek. Objawy adenomiozy mogą obejmować:

• silne bóle menstruacyjne,
• obfite krwawienia,
• ból podczas stosunku,
• uczucie ciężkości lub ucisku w miednicy.

Mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy to łagodne guzy mięśniowe, które rozwijają się w ścianie macicy. Mogą mieć różne rozmiary, występować pojedynczo bądź licznie, a ich obecność może powodować szereg objawów, w tym bolesne miesiączki. 

Objawy mięśniaków macicy mogą obejmować:

• obfite i przedłużone krwawienia menstruacyjne,
• ból w dolnej części brzucha lub pleców,
• uczucie ucisku lub pełności w miednicy,
• częste oddawanie moczu lub problemy z wypróżnianiem.

Infekcje i stany zapalne

Infekcje narządów rodnych, takie jak choroba zapalna miednicy (PID), mogą prowadzić do wtórnego bolesnego miesiączkowania. PID to infekcja narządów rozrodczych, często spowodowana przez bakterie przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia.

Objawy PID mogą obejmować:

• silne bóle w dolnej części brzucha,
• gorączka,
• nietypowa wydzielina z pochwy,
• ból podczas stosunku.

Inne przyczyny bolesnych miesiączek

Wady anatomiczne - nieprawidłowości w budowie macicy, takie jak przegroda macicy czy wady wrodzone, mogą powodować ból menstruacyjny.

Bliznowacenie i zrosty - po operacjach ginekologicznych lub w wyniku stanów zapalnych mogą tworzyć się zrosty, które powodują ból.

Choroby nowotworowe - w rzadkich przypadkach nowotwory macicy, jajników oraz innych narządów miednicy mogą być przyczyną nasilonego bólu menstruacyjnego.

Jak ustalić przyczynę bolesnych miesiączek?

Odpowiednia diagnostyka jest kluczowym krokiem w określeniu przyczyny bólu i wybraniu odpowiedniego leczenia. Proces diagnostyczny obejmuje kilka etapów, które pomagają lekarzowi zrozumieć charakter bólu i zidentyfikować ewentualne nieprawidłowości.

Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad medyczny. Lekarz zada pytania dotyczące: regularności cykli, długości krwawienia, nasilenia i charakteru bólu, objawów towarzyszących, a także przebytych chorób, operacji, stosowanych leków oraz stylu życia. 

Następnie lekarz przeprowadza badanie, obejmujące badanie ginekologiczne oraz USG narządów miednicy w celu oceny stanu macicy, jajników i innych struktur.

Sprawdź najbliższe wolne terminy na badania USG w naszym centrum medycznym

Dodatkowo lekarz może zalecić wykonanie badań krwi, na przykład morfologii, markerów stanu zapalnego, gospodarki hormonalnej, a także badań w kierunku infekcji przenoszonych drogą płciową. 

W bardziej skomplikowanych przypadkach konieczna może być bardziej zaawansowana diagnostyka obrazowa, na przykład rezonans magnetyczny miednicy mniejszej z kontrastem.

Jeżeli metody nieinwazyjne oraz badania obrazowe nie przynoszą odpowiedzi na temat przyczyny dolegliwości, konieczne może być wykorzystanie metod inwazyjnych, takich jak laparoskopia zwiadowcza czy histeroskopia. 

Laparoskopia to minimalnie inwazyjna procedura chirurgiczna, w której lekarz wprowadza cienką rurkę z kamerą (laparoskop) przez małe nacięcie w brzuchu. Pozwala na bezpośrednie oglądanie narządów miednicy i jest szczególnie przydatna w diagnostyce endometriozy, zrostów i innych schorzeń.

Histeroskopia to procedura polegająca na wprowadzeniu cienkiego instrumentu (histeroskopu) przez szyjkę macicy do wnętrza macicy, pozwalająca na ocenę wnętrza macicy i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.

Oferta Centrum Medycznego iMed24 dla Ciebie

Poradnia Ginekologiczno-Położnicza Centrum Medycznego iMed24 to miejsce, w którym zdrowie Naszych Pacjentek jest dla nas priorytetem.

Oferujemy kompleksową opiekę dla kobiet:

• konsultacje ginekologiczne,
• prowadzenie ciąży,
• diagnostykę obrazową,
• leczenie zaburzeń hormonalnych,
• doradztwo antykoncepcyjne, wsparcie w planowaniu rodziny oraz w leczeniu niepłodności.

Sprawdź najbliższe wolne terminy konsultacji ginekologicznych