Wszystko, czego nie wiesz o katarze
Prawdą jest, że nieżyt nosa, powszechnie znany jako katar, raczej nas nie zabije. Nie należy jednak go bagatelizować, gdyż potrafi on upośledzić sprawność organizmu na tyle, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Choroby alergiczne są poważnym problemem społecznym, który w Polsce dotyka już ok. 40 % mieszkańców dużych miast. Przy czym najczęstszą chorobą alergiczną jest właśnie alergiczny nieżyt nosa. Co ciekawe, choroba ta najczęściej dotyczy osób młodych.
Alergiczny nieżyt nosa istotnie obniża jakość życia – jest powodem złego samopoczucia, uczucia dyskomfortu zarówno w zakresie fizycznym, jak i psychicznym. Osoby, cierpiące w wyniku kataru lub blokady nosa mają trudności z koncentracją, są mniej sprawni intelektualnie i fizycznie, co przekłada się na gorsze wyniki w nauce oraz w pracy. Choroba niesie ze sobą szereg przykrych konsekwencji, takich jak kichanie, uczucie swędzenia lub trudności z zasypianiem. W niektórych przypadkach alergiczny nieżyt nosa może nawet prowadzić do rozwinięcia się poważniejszych chorób, np. astmy oskrzelowej.
Czym tak właściwie jest alergiczny nieżyt nosa?
Jest to zapalenie błony śluzowej nosa, wywołane przez reakcję IgE-zależną, które występuje w odpowiedzi na kontakt z alergenem. Alergiczny nieżyt nosa dzieli się na okresowy/przewlekły oraz łagodny/umiarkowany lub ciężki. W przypadku okresowego alergicznego nieżytu nosa objawy występują krócej niż 4 dni w tygodniu lub krócej niż 4 tygodnie. W przypadku przewlekłego występuje on ponad 4 dni w tygodniu przez okres ponad 4 tygodni. W łagodnym wydaniu powoduje on uczucie dyskomfortu, ale nie zaburza znacząco funkcjonowania danej osoby. W przypadku umiarkowanego lub ciężkiego nieżytu nosa występują zaburzenia snu, utrudnione jest wykonywanie codziennych czynności i/lub uprawianie sportu, występują problemy z koncetracją.
Czym się różni okresowy nieżyt nosa od przewlekłego?
Podstawowym czynnikiem różnicującym jest długość trwania objawów. Poza tym, okresowy alergiczny nieżyt nosa zazwyczaj występuje w okresie pylenia drzew, traw i chwastów, czyli w okresie wiosenno-letnim. Charakterystyczną cechą w przebiegu choroby jest jej przemijający charakter. Objawy gwałtownie się pojawiają przy bezpośrednim kontakcie z alergenem (np. podczas spaceru po łące) i równie szybko ustępują, gdy np. spadnie deszcz. Co roku, osoba chora doświadcza objawów alergicznego nieżytu nosa, czasem współwystępujących z zapaleniem spojówek (przekrwione oczy, obrzęk powiek, świąd i łzawienie) i/lub napadami duszności typowymi dla astmy oskrzelowej.
Przewlekły alergiczny nieżyt nosa zazwyczaj trudniej odróżnić od kataru niezwiązanego z alergią. Objawy nie są tak nasilone, najczęściej występuje jedynie uczucie tzw. „zatkanego nosa”. W niektórych przypadkach pojawia się również skłonność do skurczu oskrzeli. Zazwyczaj nasilenie objawów występuje w okresie jesienno-zimowym oraz podczas sprzątania, remontów, odwiedzania zakurzonych piwnic lub strychów. Alergiczny nieżyt nosa oraz duszności wywołane są zazwyczaj przez roztocze kurzu mieszkaniowego, którego najwięcej jest w materacach, dywanach, zasłonach i pościeli. To też tłumaczy nasilenie objawów o poranku, po całej nocy spędzonej w łóżku.
Skąd wiadomo, czy to alergiczny nieżyt nosa, przeziębienie lub inna choroba?
Najlepiej udać się do poradni alergologicznej. Lekarz na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego oraz badań takich jak punktowe testy skórne z alergenami oraz badanie poziomu swoistych przeciwciał IgE, jest w stanie określić czy objawy są wynikiem alergii, na co dana osoba jest uczulona oraz jaką strategię leczenia należy przyjąć.
"Domowe sposoby” na alergiczny nieżyt nosa?
Bez odpowiedniego leczenia zazwyczaj nie da się całkowicie pozbyć objawów choroby, można je jednak załagodzić poprzez ograniczenie kontaktu z alergenem. Oto kilka sposobów:
- letnie wakacje planuj nad morzem, jeziorem lub wśród lasów iglastych, z dala od pól uprawnych, łąk i górskich dolin,
- stosuj dietę wolną od konserwantów (w miarę możliwości),
- co tydzień zmieniaj pościel,
- pod prześcieradło kładź gruby koc i często go pierz,
- książki przechowuj w zamkniętych szafkach,
- jeżeli dopiero urządzasz mieszkanie, unikaj wykładzin podłogowych i dywanów, warto zrezygnować z materiałowych zasłon na rzecz rolet, zamiast obitych materiałem mebli wybierz drewniane lub obite skórą,
- zaopatrz sypialnię w filtr powietrza.