Czym jest badanie na krew utajoną w kale i w jakim celu się je wykonuje?
Badanie na krew utajoną w kale to test diagnostyczny, umożliwiający wykrycie niewielkich ilości krwi, niewidocznych gołym okiem. Jest ono pomocne w diagnostyce wielu schorzeń, takich jak anemia w przypadku podejrzenia, że do jej powstania mogło dojść na skutek krwawienia do przewodu pokarmowego. Obecność krwi utajonej w kale może być również pierwszym symptomem nowotworów przewodu pokarmowego, na przykład raka jelita grubego.
Jak interpretować wyniki badania na krew utajoną?
Dodatni wynik testu na krew utajoną może świadczyć o krwawieniu z przewodu pokarmowego. Może on również sygnalizować raka jelita grubego, ale nie jest on równoznaczny z diagnozą nowotworu.
Ujemny wynik badania na krew utajoną również nie wyklucza nowotworu. Dlatego osoby po 50. roku życia lub młodsze, w przypadku występowania raka jelita grubego u członków najbliższej rodziny, powinny poddawać się regularnym przesiewowym badaniom kolonoskopowym.
Co, jeśli otrzymałemotrzymałam dodatni wynik badania na krew utajoną?
Pozytywny wynik powinien zostać skonsultowany z lekarzem, w celu zaplanowania dalszej diagnostyki. Zazwyczaj będzie ona obejmować panel badań laboratoryjnych, podstawowe badania obrazowe oraz badania endoskopowe przewodu pokarmowego. Na wybór odpowiednich badań mają wpływ indywidualne czynniki ryzyka, takie jak wiek, płeć, historia występowania chorób w rodzinie, inne choroby przewlekłe czy czynniki związane ze stylem życia (dieta, używki), a także odczuwane dolegliwości.
W przypadku dodatniego badania na krew utajoną lekarz może zalecić wykonanie morfologii krwi, w celu oceny poziomu hemoglobiny, a także inne badania, na przykład parametry krzepnięcia, stanu zapalnego czy markery nowotworowe.
Badania endoskopowe przewodu pokarmowego są podstawą w diagnostyce krwawienia do przewodu pokarmowego oraz nowotworów jelita grubego czy żołądka.
Gastroskopia umożliwia ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. W trakcie badania możliwe jest również pobranie wycinków do badania histopatologicznego oraz testu ureazowego, wykrywającego bakterię Helicobacter Pylori, odpowiedzialną za zapalenie oraz chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Badaniem umożliwiającym ocenę dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest kolonoskopia. Do jej prawidłowego przeprowadzenia konieczne jest odpowiednie przygotowanie. W jej trakcie lekarz, z pomocą specjalnego endoskopu dokonuje oceny ściany jelita grubego, zwracając uwagę na wszelkie nieprawidłowości, takie jak polipy czy uchyłki, a także zmiany zapalne. Dużą zaletą kolonoskopii jest możliwość doszczętnego usunięcia zmian, które mogą być stanem przednowotworowym, zapobiegając rozwojowi raka w przyszłości. W przypadku większych zmian lekarz może pobrać wycinki do badania histopatologicznego, umożliwiające jednoznaczną diagnozę i szybkie zaplanowanie oraz wdrożenie właściwego leczenia.
Diagnostyka może zostać również uzupełniona o badania obrazowe takie jak USG lub tomografia komputerowa jamy brzusznej.
Co, jeśli zauważyłem/zauważyłam obecność krwi w kale?
W sytuacji, w której świeża krew w kale jest widoczna gołym okiem lub jest on bardzo ciemny (smolisty), wykonywanie badania na krew utajoną mija się z celem. W takim wypadku same objawy dają podstawę do wykonania pełnej diagnostyki w kierunku krwawienia do przewodu pokarmowego.
Szczególny niepokój powinna wzbudzić również obecność objawów takich jak:
- niezaplanowana utrata masy ciała,
- zmiana rytmu wypróżnień,
- ból brzucha, zwłaszcza w nocy i wybudzający ze snu,
- wyczuwalny guz w brzuchu.
Czy badanie na krew utajoną wymaga specjalnego przygotowania?
Obecnie dostępne są dwie metody badania obecności krwi utajonej w kale.
Starsze testy gwajakowe wymagają wdrożenia specjalnej diety minimum trzy dni przed wykonaniem badania. Ich wyniki mogą zostać zafałszowane przez liczne produkty spożywcze oraz niektóre leki. Wykrywają one bowiem enzym peroksydazę, obecną między innymi w drobiu.
Nowsze testy immunochemiczne wykorzystują przeciwciała przeciw ludzkiej hemoglobinie i nie wymagają stosowania specjalnej diety. Mogą one natomiast dawać fałszywie ujemne wyniki w przypadku krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, ponieważ hemoglobina ulega licznym przemianom pod wpływem enzymów zawartych w treści jelitowej.
Materiał do badania musi zostać pobrany do specjalnie przeznaczonego do tego celu pojemniczka, za pomocą dołączonej łopatki, w ilości odpowiadającej objętości ziarna grochu.
Oferta Centrum Medycznego iMed24 w przypadku chorób układu pokarmowego
Pacjenci naszego Centrum Medycznego mogą skorzystać z szerokiej oferty badań diagnostycznych, w tym testu na obecność krwi utajonej w kale, niewymagającego specjalnego przygotowania.
W naszym Centrum Medycznym wykonujemy także specjalistyczne badania endoskopowe przewodu pokarmowego, takie jak gastroskopia, kolonoskopia, sigmoidoskopia, a także endoskopia EUS.