Czym jest badanie gęstości kości?
Badanie gęstości mineralnej kości (BMD, bone mineral density) pozwala na ocenę zawartości związków mineralnych (przede wszystkim soli wapnia) w tkance kostnej. Można wykorzystywać w tym celu różne techniki oparte o promieniowanie rentgenowskie. Za najbezpieczniejszą oraz najdokładniejszą metodę uważa się jednak densytometrię z użyciem dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA, DEXA). Badanie to pozwala na precyzyjne oszacowanie ryzyka złamań, przy zastosowaniu niewielkiej, bezpiecznej dla Pacjenta dawki promieniowania. Profilaktyczne badanie gęstości kości
Wynik badania gęstości mineralnej kości pozwala na rozpoznanie osteoporozy, a także na ocenę ryzyka złamań kości w przyszłości. Osoby, u których występują czynniki ryzyka osteoporozy, powinny wykonywać to badanie regularnie, aby ocenić konieczność podjęcia leczenia. Badanie niesie więc za sobą dużą wartość profilaktyczną, ponieważ może pozwolić na uniknięcie długotrwałej rekonwalescencji po przebytym urazie.
Kto powinien wykonać regularne badania densytometryczne?
Badanie densytometryczne powinny wykonać przede wszystkim osoby obciążone wysokim ryzykiem osteoporozy. Chociaż jest ona zdecydowanie powszechniejsza wśród starszych kobiet, może ona dotknąć każdego, niezależnie od płci czy wieku. Warto rozważyć wykonanie densytometrii u osób, które:
- zauważyły utratę wzrostu - złamania kompresyjne kręgów, które często towarzyszą osteoporozie, mogą spowodować obniżenie wzrostu nawet o kilka centymetrów,
- przebyły nietypowe złamanie - charakterystyczną cechą osteoporozy są tak zwane złamania niskoenergetyczne, do których może dochodzić w wyniku zadziałania niewielkiej siły (należą do nich między innymi złamania bliższego końca kości udowej, złamania kompresyjne kręgów oraz złamania kości przedramienia),
- stosują przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami - leki takie jak hydrokortyzon, prednizon (Encorton), prednizolon (Encortolon, Predasol), metyloprednizolon (Metypred, Meprelon), deksametazon (Demezon) mogą zwiększać ryzyko osteoporozy przez wpływ na przebudowę kości,
- po okresie menopazy - spadek wydzielania estrogenów powoduje zwiększenie aktywności osteoklastów, czyli komórek odpowiedzialnych za rozpuszczanie i resorpcję tkanki kostnej.
Do czynników ryzyka osteoporozy zalicza się również:
Jak często należy się badać?
Badanie gęstości mineralnej kości należy wykonywać zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Osoby przyjmujące leki na osteoporozę powinny spodziewać się konieczności wykonania badania DEXA w regularnych odstępach czasu, np. co roku lub co dwa lata.
Co oznaczają wyniki?
Po badaniu Pacjent otrzymuje wynik, na którym wartości gęstości mineralnej kości są wyrażone jako bezwzględna gęstość powierzchniowa (g/cm2), a także wskaźnik T (T-score) oraz wskaźnik Z (Z-score).
Wskaźnik T to liczba odchyleń standardowych od szczytowej masy kostnej, którą zdrowe osoby osiągają w wieku 20-29 lat. Innymi słowy, porównuje on gęstość kości Pacjenta do wartości prawidłowych dla młodych dorosłych tej samej płci. Ze względu na dobrą korelację wskaźnika T z ryzykiem złamań, jest on podstawowym kryterium diagnostycznym osteoporozy u kobiet po menopauzie oraz mężczyzn powyżej 50. roku życia.
Wskaźnik T od -1,0 do 1,0 jest uznawany za prawidłowy.
Wartości wynoszące:
- od <-1,0 do >-2,5 świadczą o osteopenii,
- ≤-2,5 wskazują na osteoporozę.
Wskaźnik Z przedstawia odchylenie gęstości mineralnej kości od wartości prawidłowych standaryzowanych dla płci oraz wieku. Wykorzystuje się go przede wszystkim u dzieci i młodzieży oraz u młodych dorosłych (<40 lat). Wartość wskaźnika Z <-2,0 świadczy o przyspieszonej utracie masy kostnej.
Oferta Centrum Medycznego iMed24
W Centrum Medycznym iMed24 w Krakowie wykonujemy badanie gęstości mineralnej kości korzystając ze sprzętu światowej klasy. Nasze Centrum Diagnostyki Obrazowej jest wyposażone w aparat Lunar iDXA™ marki General Electric. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań możliwe jest uzyskiwanie dokładnych i powtarzalnych wyników, przy jednoczesnym zminimalizowaniu emitowanej dawki promieniowania jonizującego. Pozwalają one również skrócić czas badania, dodatkowo zwiększając komfort Pacjenta.
Centrum Medyczne iMed24 prowadzi również szereg poradni specjalistycznych, między innymi poradni reumatologicznej, specjalizującej się w leczeniu licznych schorzeń narządu ruchu, w tym osteoporozy. W przypadku osteoporozy wtórnej, będącej skutkiem na przykład zaburzeń hormonalnych, konsultacji udzielają specjaliści pracujący w ramach poradni endokrynologicznej. Natomiast opieką nad pacjentami po przebytym urazie czy złamaniu zajmuje się poradnia ortopedyczna. Uzupełnieniem kompleksowej, wielodyscyplinarnej opieki medycznej jest szeroka oferta badań laboratoryjnych i obrazowych dostępnych w naszym centrum medycznym.