Czym jest badanie pH-metryczne przełyku i w jakim celu się je wykonuje?

Badanie pH-metryczne przełyku to 24-godzinny pomiar poziomu pH w końcowym odcinku przełyku z pomocą specjalnej sondy zakładanej przez nos. Poziom pH, czyli stężenie jonów wodorowych pozwala na określenie kwasowości lub zasadowości substancji. Badanie pH-metryczne umożliwia ocenę częstości i czasu zarzucania treści żołądkowej do przełyku, poprzez monitorowanie zmian odczynu pH w jego dolnej części, tym samym umożliwiając potwierdzenie rozpoznania choroby refluksowej.

Wskazania do badania pH-metrycznego przełyku

Badanie pH-metryczne przełyku wykonuje się w celu potwierdzenia diagnozy w przypadku podejrzenia choroby refluksowej przełyku (GERD), zwłaszcza w przypadku występowania nietypowych dolegliwości, takich jak:

  • ból gardła i chrypka,
  • objawy imitujące astmę (przewlekły kaszel, świszczący oddech),
  • ból zamostkowy,
  • nadmierne wydzielanie śliny,
  • odbijanie,
  • nadżerki szkliwa.
Badanie pH-metryczne wykonuje się także u osób, u których standardowe leczenie choroby refluksowej przełyku okazało się nieskuteczne, a także u pacjentów kwalifikowanych do operacyjnego leczenia ChRP (metodą fundoplikacji) oraz po zabiegu, w celu oceny jego skuteczności.

Jak przygotować się do badania pH-metrycznego przełyku?

Badanie pH-metryczne wymaga specjalnego przygotowania.

  • Na 7 dni przed planowanym terminem badania nie należy przyjmować leków zawierających inhibitory pompy protonowej (na przykład: omeprazol, lanzoprazol, rabeprazol, pantoprazol, esomeprazol, dekslanzoprazol).
  • Na 2 dni przed badaniem nie należy przyjmować  leków z grupy H2-blokerów (takich jak ranitydyna, cymetydyna, famotydyna).
  • Przez 24 godziny przed badaniem nie należy przyjmować leków zobojętniających kwas żołądkowy.
  • Przez 6 godzin przed badaniem nie należy spożywać pokarmów i napojów w celu zmniejszenia ryzyka wymiotów podczas zakładania sondy pH-metrycznej.

Uwaga: czasami lekarz może zalecić kontynuację przyjmowania określonego leku w czasie badania, jeżeli jest ono wykonywane w celu oceny skuteczności stosowanego leczenia. Dlatego należy poinformować lekarza kierującego o wszystkich zażywanych lekach i zastosować się do jego zaleceń odnośnie ich zażywania w okresie przed badaniem i w czasie jego trwania.

Jak wygląda badanie pH-metryczne przełyku?

Badanie pH-metryczne wymaga założenia przez nos specjalnej sondy o średnicy kilku milimetrów, zakończonej specjalną elektrodą do pomiaru pH. Procedurę wykonuje się po miejscowym znieczuleniu błony śluzowej nosa i gardła przy pomocy aerozolu zawierającego lidokainę. Sonda jest przytwierdzana do skóry z pomocą plastra i połączona z niewielkim rejestratorem (przypominającym rejestrator w badaniu EKG metodą Holtera), umieszczonym na pasku. 

Urządzenie rejestruje pH w końcowym odcinku przełyku przez 24 godziny. W trakcie badania należy prowadzić normalną codzienną aktywność (za wyjątkiem kąpieli bądź prysznica, ze względu na ryzyko uszkodzenia urządzenia). Posiłki powinno się spożywać jak na co dzień. Rejestrator jest wyposażony w przyciski, za pomocą których należy oznaczyć początek oraz koniec posiłku, przyjęcie pozycji leżącej oraz wystąpienie dolegliwości takich jak zgaga czy ból zamostkowy. Po upływie 24 godzin sonda jest usuwana przez personel medyczny, a dane z rejestratora przesyłane w celu wygenerowania wydruku z wynikiem badania. 

Jakie jest ryzyko i korzyści stosowania?

Ponieważ choroba refluksowa przełyku może prowadzić do poważnych powikłań, włącznie z rakiem przełyku, jej rozpoznanie i właściwe leczenie ma kluczowe znaczenie. 

Badanie pH-metryczne nie wiąże się z podwyższonym ryzykiem zdarzeń niepożądanych. Mogą natomiast  wystąpić przejściowe podrażnienie i ból gardła, a także niewielkie, przemijające krwawienie z nosa.

Co dzieje się po badaniu?

Po zakończeniu badania możesz wrócić do zwykłej diety i dotychczas stosowanych leków. Skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym w celu omówienia wyników badania pH-metrycznego i ustalenia dalszego planu postępowania.