Rak piersi - najczęstszy nowotwór na świecie
Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy na świecie. W Polsce, w 2019 roku choroba ta została zdiagnozowana u 19 620 kobiet. W tym samym roku z powodu raka piersi zmarło 6951 osób. Każdego dnia nawet kilkadziesiąt Polek dowiaduje się o diagnozie. Chociaż myśl o chorobie nowotworowej wzbudza niepokój i lęk należy pamiętać, że jej wczesne wykrycie, zanim wystąpią przerzuty do węzłów chłonnych i odległych narządów, umożliwia w wielu wypadkach całkowite wyleczenie.
Czynniki ryzyka rozwoju raka piersi
Niektóre osoby są bardziej narażone na zachorowanie na raka piersi - ma to związek z wieloma czynnikami, między innymi stylem życia, obciążeniem genetycznym oraz uwarunkowaniami hormonalnymi.
Do czynników ryzyka raka piersi zaliczają się:
- wiek powyżej 50. roku życia,
- obciążenie genetyczne - około 10% przypadków raka jest wynikiem odziedziczonej skłonności lub mutacji, np. w genach BRCA1 i BRCA2,
- wczesne rozpoczęcie okresu pokwitania (pierwsza miesiączka przed 12. rokiem życia) oraz późna menopauza (po 55. roku życia),
- późna ciąża (urodzenie dziecka po 30. roku życia) lub brak potomstwa (każda ciąża oraz laktacja zmniejszają ryzyko zachorowania),
- dieta bogata w tłuszcze nasycone,
- stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej,
nadużywanie alkoholu (nawet niewielkie ilości spożywane regularnie zwiększają ryzyko rozwoju raka piersi i innych nowotworów).
Profilaktyka raka piersi - co zrobić, aby ograniczyć ryzyko choroby?
Aktywny tryb życia, zdrowa dieta, utrzymanie prawidłowej masy ciała czy powstrzymanie się od spożywania alkoholu wykazują korzystne działanie i ograniczają ryzyko rozwoju choroby. Ryzyka wystąpienia raka piersi nie da się jednak wyeliminować całkowicie, dlatego bardzo ważna jest świadomość objawów choroby, regularne samobadanie oraz badania profilaktyczne.
Jakie są objawy raka piersi?
Objawy raka piersi mogą być bardzo zróżnicowane. Pierwszym jest zazwyczaj twardy, niebolesny guzek, wyczuwalny podczas samobadania. Niepokój powinny również wzbudzić nagłe lub postępujące zmiany wyglądu piersi, na przykład:
- wciągnięcie brodawki sutkowej,
- owrzodzenie brodawki lub skóry,
- zaczerwienienie skóry,
- obrzęk piersi,
- wgłębienia w skórze,
- zmiana kształtu i rozmiaru piersi,
- krwawy lub nietypowy wyciek z brodawki sutkowej,
- objaw „skórki pomarańczy” (zaczerwieniona, zmarzczona skóra).
Objawem, który może wystąpić, jest również ból piersi. Zdarza się to jednak bardzo rzadko.
Wczesne wykrywanie raka piersi - badania profilaktyczne
W początkowym stadium rak piersi nie powoduje żadnych objawów. Dlatego, aby wykryć chorobę na etapie dającym największe szanse na całkowite wyleczenie, niezbędne jest wykorzystanie nowoczesnych badań obrazowych.
Podstawowym, obrazowym badaniem piersi jest właśnie mammografia. To technika wykorzystująca niskie dawki promieniowania rentgenowskiego, pozwalające na wykrycie nawet niewielkich nieprawidłowości w budowie piersi. Mammografia jest badaniem przesiewowym, zalecanym w grupie kobiet w wieku od 50. do 69. lat. Zgodnie z wytycznymi powinna być wykonywana co dwa lata lub częściej jeśli zachodzą dodatkowe wskazania. Każda zobrazowana zmiana jest opisywana w specjalnej skali BI-RADS, która określa procentowe prawdopodobieństwo co do jej złośliwości. Do każdego wyniku mammografii dodajemy z naszym centrum medycznym taką dodatkową informację opisującą tę skalę, dzięki czemu Pacjentka od razu może sprawdzić, co oznacza jej wynik badania.
Stopień BI-RADS 1 oznacza, że w piersi nie uwidoczniono żadnych nieprawidłowości. BI-RADS 2 świadczy, że zaobserwowana zmiana jest z niemal 100% pewnością zmianą łagodną. W tym wypadku nie istnieje konieczność podejmowania żadnych dodatkowych kroków, wystarczy dalej wykonywać badanie mammograficzne w dwuletnich odstępach czasu. Zmiany opisywane jako BI-RADS 3 są określane jako prawdopodobnie łagodne. Oznacza to, że istnieje niewielkie (mniejsze niż 2%) ryzyko, że rozwinie się z nich nowotwór złośliwy. W takim wypadku badanie należy powtórzyć za 6 miesięcy, aby sprawdzić, czy zmiana się powiększa. BI-RADS 4 i 5 oznaczają zmiany podejrzane i wysoce podejrzane, które wymagają wykonania biopsji gruboigłowej w celu potwierdzenia ich charakteru.
WAŻNE: Jeśli na otrzymanym wyniku widnieje stopień BI-RADS 0 badanie musi zostać powtórzone lub wymagane jest wykonanie badania dodatkowego!
Innym, często wykonywanym badaniem piersi, jest USG. Ultrasonografia wykorzystuje do obrazowania fale dźwiękowe, które są całkowicie bezpieczne i może być wykonywana również w ciąży. Badanie to sprawdzi się szczególnie w przypadku młodych kobiet, ponieważ ich piersi mają najczęściej zbitą, gruczołową budowę (są bardziej „gęste”, co sprawia, że są trudniejsze do zobrazowania w mammografii, która jest prześwietleniem, przez co poszczególne warstwy piersi nakładają się na siebie). USG świetnie sprawdzi się również do oceny torbieli, które są w tym badaniu lepiej widoczne niż w mammografii.
Rezonans magnetyczny piersi (mammografia MR) to specjalistyczne badanie, wykonywane w szczególnych przypadkach, na przykład u kobiet z potwierdzoną mutacją BRCA1, znacznie zwiększającą ryzyko rozwoju raka piersi. Jest to badanie niezwykle czułe, pozwalające uwidocznić rozwijający się nowotwór na bardzo wczesnym etapie, umożliwia ono również rozstrzygnięcie w przypadku zmian budzących wątpliwości w mammografii.
Mammografia w Centrum Medycznym iMed24
W Centrum Diagnostyki Obrazowej iMed24 w Krakowie wykonujemy wszystkie badania obrazowe piersi, wykorzystując nowoczesny sprzęt, gwarantujący najwyższe standardy bezpieczeństwa oraz minimalizujący czas badania.
Od 1 listopada 2023 profilaktyczną mammografię na NFZ może wykonywać rozszerzona grupa Pacjentek - teraz badanie mogą wykonywać kobiety w wieku 45-74!
Wszystkie kobiety w tej grupie wiekowej, które w ciągu ostatnich 2 lat nie wykonywały mammografii, zapraszamy na bezpłatne badanie w ramach programu badań przesiewowych.
Nie potrzebujecie na to badanie skierowania i nie musicie rezerwować terminu- prosimy jednak o pamiętanie, że w związku z tym, że na mammografię na NFZ nie obowiązuje wcześniejsza rejestracja, mogą się tworzyć kolejki i czasem trzeba chwilę poczekać na swoją kolej.
Po przybyciu na bezpłatną mammografię musicie się Panie udać do naszej recepcji, gdzie zostaniecie zarejestrowane w systemie i będziecie musiały wypełnić ankietę przed badaniem. Ankietę zabieracie ze sobą do pracowni mammografii w celu okazania jej osobie wykonującej badanie.