Neurologia to dziedzina medycyny zajmująca się chorobami układu nerwowego, zarówno ośrodkowego układu nerwowego, czyli mózgu oraz rdzenia kręgowego, jak i nerwów obwodowych. Do tego grona zaliczają się schorzenia takie jak: padaczki, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona czy udar mózgu.
Możliwości diagnostyczne i terapeutyczne w zakresie chorób neurologicznych rozwijają się niezwykle dynamicznie, począwszy od badań obrazowych o coraz wyższej rozdzielczości, po nowe leki, terapie genowe czy wykorzystanie głębokiej stymulacji mózgu (deep brain stimulation, DBS).
Bóle głowy
Ból głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości, z jaką pacjenci zwracają się do neurologa. Większość osób może doświadczyć w ciągu swojego życia sporadycznie występujących bólów głowy. Niestety, w przypadku nawet 20% populacji mają one przewlekły i nawracający charakter, przez co mogą znacząco pogarszać jakość życia.
Bóle głowy dzielą się na pierwotne (samoistne) oraz wtórne (objawowe). Do pierwotnych bólów głowy zalicza się między innymi: migrena, napięciowe bóle głowy oraz klasterowe bóle głowy.
Migrena to choroba dotykająca około 10-15% populacji. Objawia się ona silnym, pulsującym, jednostronnym bólem głowy, z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami, a także nadwrażliwością na światło i dźwięki, który trwa od 4 do nawet 72 godzin. U pewnej grupy chorych wystąpienie migreny poprzedza tak zwana aura, czyli ustępujące zaburzenie czynności mózgu, które może objawiać się jako zaburzenia widzenia (zygzaki, błyski, mroczki), zawroty głowy, zaburzenia równowagi i chodu. Do tej pory nie udało się jednoznacznie określić przyczyny migreny. Wiadomo jednak, że skłonność do migreny jest dziedziczna.
Napięciowe bóle głowy są najczęstszą przyczyną pierwotnych bólów głowy. Objawiają się jako obustronny, tępy ból, przypominający ucisk, o niewielkim lub umiarkowanym nasileniu. Nie towarzyszą im nudności czy wymioty, nie nasilają się one również pod wpływem wysiłku fizycznego. Często, chociaż nie w każdym przypadku, występują one wspólnie ze wzmożonym napięciem mięśni głowy oraz szyi, skąd bierze się ich nazwa.
Tężyczka
Tężyczka to zespół objawów, typowo składający się z mimowolnych skurczów mięśni, a także uczucia mrowienia i drętwienia w okolicy ust, dłoni oraz stóp. Przyczyną tężyczki są zazwyczaj zaburzenia elektrolitowe, najczęściej niedobór wapnia (hipokalcemia), prowadzące do wzmożonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej. W przypadku ciężkiego przebiegu tężyczki mogą wystąpić groźne dla życia dolegliwości, takiej jak:
- skurcz krtani i oskrzeli - prowadzący do zaburzeń oddychania,
- bolesne, uogólnione skurcze mięśni — mogące prowadzić do ich uszkodzenia (rabdomiolizy),
- wymioty,
- drgawki,
- zaburzenia rytmu serca.
Tężyczka utajona (spazmofilia) to zespół objawów spowodowany najczęściej niedoborem magnezu. Powoduje on wzmożoną reaktywność nerwowo-mięśniową, jednak objawy tężyczki występują dopiero po zadziałaniu dodatkowego bodźca prowokującego, na przykład hiperwentylacji. Poza objawami typowej tężyczki, tężyczce utajonej mogą towarzyszyć uczucie niepokoju, drażliwość, trudności z koncentracją, bezsenność czy nadmierne zmęczenie.
Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona jest chorobą zwyrodnieniową mózgu, w której dochodzi do uszkodzenia neuronów wydzielających dopaminę. Jej typowe objawy to spowolnienie ruchów, wzmożone napięcie mięśniowe, drżenia spoczynkowe oraz problemy z chodem i równowagą. Najczęściej nie udaje się ustalić przyczyny choroby Parkinsona, jednak w niektórych przypadkach może być ona spowodowana dziedzicznymi mutacjami genów, zwłaszcza jeśli pierwsze objawy choroby wystąpiły w młodym wieku. Chociaż na chwilę obecną nie istnieje skuteczne leczenie przyczynowe choroby Parkinsona, to z pomocą leków, a także głębokiej stymulacji mózgu możliwe jest zapewnienie chorym dobrej jakości życia przez wiele lat.
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki gleju tworzące osłonkę aksonów komórek nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Ponieważ osłonka ta jest zbudowana z mieliny, stwardnienie rozsiane zalicza się do chorób demielinizacyjnych.
Nazwa choroby wywodzi się od ognisk „stwardnienia”, czyli demielinizacji, które są rozsiane w różnych obszarach ośrodkowego układu nerwowego. Najczęściej stwardnienie rozsiane przybiera postać rzutowo-remisyjną. Rzut choroby może objawiać się jako problemy z widzeniem spowodowane zapaleniem nerwu wzrokowego, podwójne widzenie i zaburzenia ruchu gałek ocznych, niedowład kończyny czy zaburzenia czucia. Objawy te ustępują całkowicie lub częściowo pod wpływem leczenia.
Choroba Alzheimera
Choroba Alzheimera to najczęstsza przyczyna otępienia, czyli postępującego zaburzenia funkcji poznawczych. W przebiegu choroby Alzheimera dochodzi do zaników w obrębie kory mózgu, które początkowo prowadzą do zaburzeń pamięci krótkotrwałej, a następnie długoterminowej. Początkowo osoba chora może zapominać o umówionych spotkaniach czy pozostawiać przedmioty codziennego użytku w dziwnych miejscach. Z czasem objawy choroby Alzheimera nasilają się, a chorzy mogą wymagać pomocy we wszystkich czynnościach dnia codziennego.
Inne przyczyny otępienia to między innymi otępienie naczyniopochodne, otępienie czołowo-skroniowe oraz otępienie z ciałami Lewy'ego.
Jakie badania można wykonać w poradni neurologicznej CM iMed24 w Krakowie?
Pacjenci poradni neurologicznej Centrum Medycznego iMed24 mogą skorzystać z dostępu do szerokiej oferty badań laboratoryjnych i obrazowych. W Centrum Diagnostyki Obrazowej wykonujemy badania tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego, w tym badania angio-TK oraz angio-MR, umożliwiające ocenę naczyń krwionośnych. Wykonujemy również badanie USG tętnic szyjnych i kręgowych metodą Dopplera.
W ramach specjalistycznych pracowni wykonujemy badania elektrofizjologiczne:
- elektroencefalograficzne (EEG i video-EEG),
- elektromiograficzne (EMG).
Badanie EEG to zapis spontanicznej aktywności elektrycznej mózgu, rejestrowanej za pomocą specjalnych elektrod umieszczanych na głowie pacjenta. Jest ono wykorzystywane między innymi w diagnostyce zespołów padaczkowych. W jednorazowym, spoczynkowym badaniu EEG często nie można zaobserwować nieprawidłowej aktywności, dlatego w razie wskazań istnieje możliwość wykonania badania po deprywacji snu (po nieprzespanej nocy) oraz video-EEG, umożliwiające rejestrację zapisu aktywności elektrycznej mózgu oraz zachowania pacjenta.
Elektromiografia (EMG) to badanie służące do oceny czynności bioelektrycznej mięśni, stosowane w diagnostyce między innymi chorób nerwów ruchowych oraz miopatii.