Badanie USG Dopplera to obecnie jedna z podstawowych metod, służących do oceny funkcjonowania naczyń krwionośnych. Dzięki wykorzystaniu zjawiska opisanego przez austriackiego fizyka Christiana Dopplera, możliwe jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne obrazowanie przepływu krwi w tętnicach i żyłach.
Co to jest badanie Dopplera?
Badanie Dopplera to wariant badania ultrasonograficznego, w którym do obrazowania narządów wewnętrznych wykorzystywane są ultradźwięki. W przypadku klasycznego USG aparat emituje falę o określonej długości, która następnie odbija się od napotkanych struktur i powraca do odbiornika, co pozwala na stworzenie precyzyjnego obrazu wyświetlanego w czasie rzeczywistym na ekranie. Dokładnie to samo zjawisko wykorzystują sonary łodzi podwodnych. W tym wypadku możliwa jest jednak ocena wyłącznie nieruchomych tkanek. Dzięki zastosowaniu zjawiska Dopplera, które opisuje jak zmienia się częstotliwość fal dźwiękowych odbijanych od obiektów znajdujących się w ruchu – w tym wypadku czerwonych krwinek – za pomocą aparatu USG można uzyskać informację na temat prędkości i kierunku przepływu krwi w naczyniach. Ruch ten przedstawiany jest na ekranie za pomocą kolorów, zazwyczaj niebieskiego i czerwonego.
USG Dopplera znajduje bardzo dużo zastosowań we współczesnej medycynie. Posługują się nim lekarze wielu specjalności, między innymi kardiolodzy, interniści, chirurdzy ogólni i naczyniowi, zwłaszcza specjalizujący się we flebologii (dziedzina medycyny, zajmująca się chorobami żył, szczególnie często żylakami), czy ginekolodzy. Pozwala między innymi na ocenę:
- przepływu krwi pomiędzy jamami serca oraz dużymi naczyniami w badaniu echokardiograficznym,
- przepływu krwi w tętnicach szyjnych i kręgowych doprowadzających krew do mózgu,
- wydolności krążenia żylnego i tętniczego kończyn dolnych, a także wykrycie ewentualnej zakrzepicy,
- charakteru zmian patologicznych obrazowanych w USG (nowotwory są zwykle bogato unaczynione),
- przepływu przez obwodowe węzły chłonne i wykrycie ewentualnych patologii.
Badanie Dopplera - jak się przygotować?
Badanie Dopplera nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Wyjątek stanowi konieczność oceny krążenia w naczyniach wątrobowych, nerkowych i trzewnych. W tym wypadku pacjent powinien zastosować się do takich samych zaleceń jak w przypadku badania USG jamy brzusznej. Należy również pamiętać, że skóra nad obszarem badanym powinna być nieuszkodzona. Jeśli w przeszłości było wykonywane badanie Dopplera tego samego obszaru, warto zabrać ze sobą poprzednie wyniki. Przyjmowane leki należy zażyć o stałej porze, chyba że lekarz zlecający badanie zaleci inaczej.
Więcej informacji: przygotowanie do USG
Jak wygląda badanie Dopplera?
Badanie Dopplera przebiega bardzo podobnie do zwyczajnego badania USG. Obecnie większość aparatów przeznaczonych do badania ultrasonograficznego pozwala na wykonanie badania dopplerowskiego. Niewielki dyskomfort dla pacjenta może stanowić wykorzystanie specjalnego żelu, nakładanego na głowicę lub bezpośrednio na skórę. Jest on jednak konieczny dla dokładności badania, ponieważ zapewnia prawidłowe rozchodzenie się ultradźwięków. Pozycja jaką należy przyjąć podczas badania różni się w zależności od obrazowanej okolicy.
USG Doppler kończyn dolnych - jak wygląda badanie?
Badanie Dopplera kończyn dolnych wykonuje się w pozycji siedzącej lub w niektórych przypadkach stojącej. Umożliwia to odpowiednie wypełnienie naczyń żylnych. Podczas badania oceniane są żyły i tętnice kończyny dolnej. W celu oceny przepływu lekarz może ucisnąć mięśnie poniżej miejsca badanego, co powoduje wzmożony przepływ krwi w żyłach i świadczy o ich prawidłowym funkcjonowaniu. Zazwyczaj wykonuje się równocześnie próbę uciskową, mocno dociskając głowicę aparatu USG, co powoduje odkształcanie się ścian naczyń żylnych i służy do wykluczenia zakrzepicy.
USG Doppler tętnic szyjnych - jak wygląda badanie?
Badanie dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych służy do oceny przepływu krwi w naczyniach zaopatrujących mózg i ryzyka ewentualnego udaru niedokrwiennego. W jego trakcie można precyzyjnie ocenić ewentualne zwężenie naczyń, spowodowane najczęściej obecnością blaszki miażdżycowej, i podjąć decyzję o konieczności ewentualnej interwencji chirurgicznej w celu przywrócenia prawidłowego światła naczynia. Pacjent podczas badania zazwyczaj jest proszony o przyjęcie pozycji leżącej.
USG Doppler w ciąży - jak wygląda badanie?
Badanie USG Dopplera nie stanowi podstawowego badania wykonywanego u kobiet ciężarnych, jednak ze względu na jego dużą dostępność i użyteczność, warto rozważyć jego przeprowadzenie. Co szczególnie istotne w okresie ciąży, jest ono całkowicie bezinwazyjne, nie wykorzystuje promieniowania jonizującego i jest bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla płodu. Wykonanie USG Doppler jest szczególnie zalecane w przypadku:
- nieprawidłowości wykazanych przez rutynowe USG,
- ciąży, która wiąże się z podwyższonym ryzykiem przedwczesnego porodu,
- gdy u matki dochodziło wcześniej do poronień.
Jak odczytać wyniki badań Dopplera?
Interpretacji badania USG metodą Dopplera dokonuje na bieżąco lekarz wykonujący badanie. Pacjent otrzymuje jego wyniki zazwyczaj w formie wydrukowanego opisu, czasem z załączonymi zdjęciami. Ultrasonografia z wykorzystaniem efektu Dopplera stanowi w rękach doświadczonego ultrasonografisty doskonałe narzędzie pozwalające na szybką i precyzyjną ocenę naczyń, która dokonywana jest w czasie rzeczywistym. Z tego względu pacjent może otrzymać wynik przed opuszczeniem gabinetu, a najczęściej po kilkunastu minutach oczekiwania w poczekalni po wykonanym badaniu.
Badanie Dopplera Kraków
Badanie USG metodą Dopplera można wykonać w naszym Centrum Medycznym iMed24 w Krakowie, gdzie oferujemy naszym pacjentom dostęp do badania tą metodą wszystkich najważniejszych obszarów:
- kończyn dolnych i górnych,
- naczyń trzewnych i nerkowych,
- tętnic szyjnych,
- płodu.
Nasi specjaliści zajmują się badaniem ultrasonograficznym zarówno dorosłych, jak i dzieci. W ramach poradni kardiologiczno-hipertensjologicznej zapewniamy również dostęp do badania echokardiograficznego oraz oceny przepływów w obrębie serca i dużych naczyń. Ponadto dysponujemy szerokim zapleczem poradni specjalistycznych oraz pracownią diagnostyki obrazowej, dzięki czemu możemy zapewnić naszym pacjentom kompleksową opiekę.